Okul Olgunluğu Nedir ?

OKUL OLGUNLUĞU NEDİR ?

Psk. Dan. Arzu ERDOĞAN

Üsküdar Derya Öncü İlkokulu Rehberlik Servisi

Okul olgunluğu; çocuğun fiziksel, zihinsel, duygusal ve sosyal anlamda ilkokulun gerekliliklerini karşılamaya hazır olmasıdır. Hazır bulunuşluktan kastedilen okula başlamak için çocukların duygusal ve akademik olgunluğa erişmesidir. Akademik olgunluk el göz koordinasyonu, ince motor becerileri, akıl yürütme, aritmetik, hafıza, görsel ve işitsel dikkat becerilerinin yeterli düzeye ulaşmasıdır. Duygusal olgunluk ise duygularını ifade edebilme, karşısındakinin duygularını anlayabilme, empati kurabilme sosyal problemleri uygun yöntemlerle çözebilme, grup çalışmalarına uyma ve sorumluluğunu yerine getirme becerilerinin gelişmiş olmasıdır.

Gelişim basamakları her alanda tüm çocuklar için aynı olsa da, bireysel farklılıklar nedeniyle bazı çocukların bu basamakları tırmanışı, diğerlerinden daha yavaş ya da hızlı olabilmektedir. Bundan dolayı okula hazır olma yaşı değişebilir. Her çocuk genetik özellikler ve  çevresel faktörlerden kaynaklanan farklılıklar nedeniyle aynı olgunluk düzeyine, aynı takvim yaşında ulaşamayabilir.

Okul öncesinde yeterli uyarıcı materyallerle karşılaşmış,  mevcut potansiyeli yeterince gelişmiş, okuma yazmaya hazırlık çalışmaları kapsamında gerekli çalışmaları yapmış ve sosyal becerileri kazanmış olan çocuklar ilkokula uyumlu ve sorunsuz bir geçiş yapabilirler.

Aynı takvim yaşında olmasına rağmen akranlarına göre ilkokula başlama olgunluğu noktasında dezavantajlı olan çocukların ise hangi alanda eksikliklerinin olduğunun tespit edilip okula hazırlık açısından değerlendirilmeleri önemlidir. Gerekli değerlendirmeler yapıldıktan sonra, okula başlama yeterliliğine ulaşması yönüyle gerekli tedbirlerin alınması da önem arz etmektedir.

OKUL ÇAĞI ÇOCUĞUNUN GELİŞİMİ ;

BİLİŞSEL GELİŞİM

Bu dönem çocuklarda, mantıksal düşünme ile sayı, zaman, mekan, boyut, hacim ve uzaklık kavramları yerleşmeye başlar. Basit toplama ve çıkarma hesapları yapabilir. Algıladıklarını hafızada tutabilme, neden sonuç ilişkisini kurabilme, akıl yürütme becerileri gelişir.  Dikkati yoğunlaştırma yetenekleri, dikkat ve bellek kapasiteleri artar.

DİL GELİŞİMİ
Nesneleri şekli, boyutu, maddesi ve rengiyle tanımlar. Farklılıkların ve benzerliklerin farkına varır.  Yeterli sözcük dağarcığına sahip olması, zıt kavramları biliyor olması, bir konuşmayı aktarabiliyor olması gerekmektedir. Yönergeleri takip etme ve dinlediğini anlama becerisi gelişir.

SOSYAL GELİŞİM
Bu dönemde çocuklar, işbirliği isteyen etkinliklere girişir ve grup içinde kurallı oyunlardan hoşlanırlar. Fakat bu oyunları bütün kurallarına uyarak değil, kendilerine özgü şekilde oynarlar. Bu dönemde, arkadaşlıklar kısa sürelidir, birtakım darılmalar ve barışmalarla devam eder. Bununla beraber, arkadaşlık, hayatlarının önemli bir parçasıdır.

DUYGUSAL GELİŞİM
Bu dönemde çocukların anne baba ile güvenli ilişki kurmuş olması ve güvenli bir ayrılığı başarabiliyor olması gerekmektedir. Çocuğun duygusal tepkileri de artık kendi iç gereksinimlerine aşırı bağlı olmaktan çıkarak daha çok gerçeklere ve toplumsal durumlara uygun nitelik kazanır.

Psk. Dan. Arzu ERDOĞAN
Üsküdar Derya Öncü İlkokulu Rehberlik Öğretmeni